Cher, Elton John i Diana Ross na dodeli nagrada Rock Awards Santa Monica Civic Auditorium 1975 godine. Mark Sullivan 70’s Rock arhiva, fotografisao Mark Sullivan/Contour Getty Images
U slavu nekih od najpoznatijih izvođača svih vremena u britanskom muzeju V&A ovog leta otvorena je izložba koja nosi jednostavan naziv DIVA. Postavka slavi lične priče o ambiciji, moći i otpornosti najpoznatijih diva svih vremena, kao i o tome kako su koristile svoje platforme i uticaj za dobre političke promene, globalna građanska prava i feminizam.
– Uvek će mi biti teško da postignem ono što je najbolje, jednom prilikom izjavila je najuticajnija operska pevačica 20. veka, Maria Callas.
Ono što sigurno imaju zajedničko Callas i neki drugi izvođači poput Barbre Streisand, Beyoncé i Mariah Carey, je stav kao kamen temeljac svake prave dive. Međutim, izložba zalazi i dublje, u samo poreklo reči diva (inicijalno na italijanskom znači boginja) i kako se njeno tumačenje menjalo tokom vremena.
Fotografja Marie Callas snimljena kao Violette u La Traviati. Fotografija Houston Rogers © Victoria and Albert Museum, London
KO SU DIVE?
Nekada davno termin diva bio je vezan za samouverenu (uglavnom žensku) osobu, često zahtevnu, osobu kojoj je teško ugoditi. Nasuprot nekim prošlim i prevaziđenim uverenjima, izložba u V&A muzeju vraća taj termin na velika vrata slaveći njihovu moć i kreativnost, koja potiče od čuvenih soprana iz viktorijanske ere, pa sve do današnjih globalnih megazvezda koje uživaju ljubav i pažnju širom planete. Ikone koje su učinile da se njihov glas čuje od 19. veka pa do danas, odlikuje harizma, fenomenalna sposobnost da se transformišu, inspirišu, kao i mogućnost da prigrle spoljašnje i unutrašnje sile koje doprinose definisanju, oblikovanju i obožavanju diva.
Portret Adelina Patti autora Franz Winterhalter (1865-70). Reprodukovano ljubaznošću Harewood House Trusta
POSTAVKA IZLOŽBE
Više od šezdesed izložennih lookova, od Cher do Elton Johna, Janelle Monae, Marilyn Monroe, Grace Jones do Princa. Nešto će publika imati priliku da vidi prvi put. Postavka se kreće od istorijskog koncepta stvaranja dive, uz osvrt na nastupe prvih operskih diva Adeline Patti i Jenny Lind – ženama koje su ostvarile bogatstvo i moć u vreme kada većina žena nije bila u situaciji da nastavi obrazovanje ili karijeru.
Izložena je crna haljina sa resama koju je Marilyn Monroe nosila u filmu Neki to vole vruće iz 1959 godine, zatim kultni kostimi koje je dizajnirao Bob Mackie za Tinu Turner, Cher i Pink, rođendanski look za pedeseti rođendan Eltona Johna koji je kreirala Sandy Powell uključujući i čuvenu periku koju je tom prilikom nosio, kostimi Marie Callas uz kostim sa njenog poslednjeg nastupa u Kraljevskoj operi, mala crna haljina Edith Piaf, kao i pesme, rukom pisani tekstovi i fotografije.
Whitney Houston performing at Wembley Arena, London 5 May 1988. Photograph © David Corio
Izložba duboko zalazi i istražuje kako je tokom vremena značenje dive prvobitno bilo pokopano da bi kasnije bilo opšteprihvaćeno. I ako danas reč diva ima bezbroj značenja, u srcu ove izložbe je priča o legendarnim izvođačima koji su svojom kreativnošću, hrabrošću i ambicijom osporili status kvo i ikoristili svoj glas i svoju umetnost kako bi povratili i redefinisali divu danas.
Postavka takođe istražuje kako su i na koji način savremeni izvođači poput Grace Jones, Annie Lennox, Princa i Elton Johna emancipovali publiku, otišli korak dalje izašli iz tradicionalnog predstavljanja i korišćenja kostima koristeći androgenost i stil izvođenja kao alate pomoću kojih se izražavaju odnosi sa seksualnošću, polom i telom, način na koji moderna diva upravlja kultom slavne ličnosti pod budnim medijskim okom.
Lizzo nosi Viktor&Rolf, New York, 2021. Fotografija Gotham/GC Images/Getty Images.
Ovo je prva velika izložba koja se bavi temom dive i preispituje našu percepciju shvatanja tog fenomena kroz istoriju, ali i u popularnoj kulturi. Otvorena je do 7. aprila 2024 godne.
Tekst: Milena Kitić
